اتریوم رمزارزی است که هدف اصلی آن پرداخت مالی نیست بلکه اجرای برنامه‌ها به صورت غیرمتمرکز و از همه مهمتر اجرای نوعی برنامه کامپیوتری به نام قرارداد هوشمند مهمترن دغدغه آن است. اتریوم به عنوان یک کامپیوتر جهانی که به صورت غیر متمرکز کار می‌کند شناخته می‌شود.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک قرارداد دو طرفه غیر قابل فسخ است که بر شبکه بلاکچین ثبت می‌شود. این شیوه مانند قراردادهای واقعی یک شرط را برای انجام تراکنشی در این شبکه برقرار می‌کند.

چون این قرارداد روی شبکه بلاکچین سوار است طرفین از عدم تغییر آن اطمینان دارند و می‌توان به آن استناد کرد. البته از قرارداد هوشمند می‌توان برای اجرای برنامه‌های کامپیوتری مختلف استفاده کرد و حتی بازی‌هایی را با آن اجرا کرد.

همچنین یک قرارداد هوشمند خود میتواند به عنوان یک سکه جدید بر روی بلاکچین دیگری قرار بگیرد. مثلاُ سکه بت و بایننس بر روی بلاکچین اتریوم قرار دارند.

هر برنامه کامپیوتری معمولی را می‌توان با قرارداد هوشمند اجرا کرد.

اتریوم اولین و مشهورترین بلاکچینی هست که قراردادهای هوشمند را به شبکه بلاکچین افزود. زبان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم زبانی به نام سالیدیتی (Solidity) است.

تاریخچه

در سال ۲۰۱۵ ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) جوان ۲۳ ساله روس‌تبار که در کانادا زندگی می‌کرد، ایده‌ی ایجاد بلاک‌چینی به نام اتریوم را داد.

او در آن هنگام مجله اینترنتی Bitcoin Magazine را راه‌انداخته بود. ویتالیک از کار در این مجله دست کشید و در تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵ به همراه گروهی شامل جوزف لوبین (Joseph Lubin) و گوین وود (Gavin Wood) و آنتونی دی‌لوریو (Anthony DI Iorio) و چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) و میهای آلیسی (Mihai Alisie) اتریوم را ساخت.

در ابتدا قصد داشتند که از الگوریتم اثبات سهام برای ساخت آن استفاده کنند ولی به دلیل عدم اطمینان از امنیت از الگوریتم اثبات کار استفاده کردند. اترییوم یک کامپیوتر مجازی از کامپیوترهای متصل به شبکه می‌سازد که یک تورینگ ماشین (کامپیوتر کامل) را تشکیل میش دهند. از طریق این کامپیوتر مجازی برنامه‌‌ها و قراردادهای هوشمند اجرا می‌گردند.

هک دائو

در جولای ۲۰۱۶ یک سازمان غیرمتمرکز به نام دائو ساخته شد و برای جمع‌آوری سرمایه مالی برای اجرای پروژه‌ها از اجتماع اتریوم درخواست همکاری کرد.

بسیاری مشارکت کردند و ۱۵۰ میلیون دلار بودجه جمع‌آوری شد. در ماجرایی مشکوک در حدود ۵۰ میلیون دلار از این پول به سرقت رفت و عده زیادی خواستار بازگرداندن پول شدند.

عده کوچکتری هم به این کار اعتراض کردند و گفتند که نمی‌توان یکپارچگی شبکه را بهم زد و این موضوع باعث می‌شود که نوعی قدرت مرکزی توان داشته باشد که تراکنش‌ها را برگرداند و باعث ایجاد یک الگوی بد می‌شود.

بالاخره در تاریخ ۲۰ جولای ۲۰۱۶ هارد فورکی برای تغییر شبکه به ده روز قبل انجام شد. مخالفان هم از گروه اصلی جدا شدند و خط اصلی بلاکچین را حفظ کردند. کسانی که خط اصلی بلاکچین را حفظ کردند اتریوم کلاسیک و گروه جداشدگان اتریوم هستند.

به این ترتیب جامعه اتریوم دو قسمت شد.

پریتی

در نوامبر سال ۲۰۱۷ به علت یک اشتباه برنامه‌نویسی ۱۷۰ میلیون دلار اتریوم در کیف‌پول‌های پریتی (Parity) از دست رفت. این اتریوم‌ها در این والت‌ها مانده‌اند و کسی کلید خصوصی آن‌ها را ندارد و در نتیجه غیرقابل دسترسی‌اند.

صاحبان این اتریوم‌‌ها درخواست دادند که هاردفورکی اجرا شود و اتریوم آن‌ها بازگردانده شود اما این درخواست با مخالفت جامعه اتریوم روبرو شد.

توکن‌های ERC20

با نوع خاصی قرارداد هوشمند در اتریوم به نام ERC20 می‌توان سکه جدید ساخت و از اتریوم برای نقل و انتقال آن استفاده کرد.

از همین قرارداد می‌توان برای عرضه اولیه این سکه‌ها استفاده کرد و و با اتریوم مبلغ اولیه را دریافت کرد. این توکن‌‌ها بسیار پر طرفدار می‌باشند.

کسپر

در اواخر سال ۲۰۱۶ ویتالیک بوترین در مورد این که به سمت اثبات سهام رفتن چه مزایایی دارد نوشت.

در EIP 1011 (پروپوزال پیشرفت اتریوم هر طرح با یک شماره EIP ارائه می گردد) پیشنهاد شد که اتریوم به سمت اثبات سهام برود. ویتالیک پیشنهادش را در یک مقاله به نام Casper the Friendly Finality Gadget داد. این طرح به کسپر ویتالیک یا کسپر FFG مشهور است. یک پیشنهاد دوم به نام کسپر ولاد از طرف ولاد زمفیر ارائه شد، این طرح به نام Casper the Friendly Ghost یا کسپر Correct By Construction معروف است.

مشکلاتی که باعث شد اتریوم به فکر اثبات سهام باشد:

مهمترین مشکل قدرت‌گرفتن بیش از حد استخرهای ماینینگ بود. ترس از این که یک شخص با نیت بد بتواند با راه‌اندازی استخر ماینینگ در شبکه بسیار قدرت بگیرد و حمله ۵۱ درصدی را به سادگی انجام بدهد. البته دو اتفاق مثبت دیگر هم در این صورت می افتد.

یکی کم شدن مصرف برق کلی شبکه و دوم قابلیت گسترش بسیار بیشتر شبکه است.

کسپر ویتالیک

برای اجرای این طرح ابتدا باید طرح شاردینگ اجرا شود.(شاردینگ طرحی است که مطابق آن تراکنش‌ها بخش‌بندی می‌شوند و هر ماینری فقط بخشی از محاسبات تراکنش‌ها را انجام می‌دهد و به این ترتیب با موازی کردن محاسبات کارایی شبکه بالا می‌رود) این طرح مخلوط POW/POS است. این طرح قرار است تا سال آینده اجرا شود. تاکید اصلی آن بر حل مساله ژنرال‌های بیزانسی است.

نحوه ماینینگ در کسپر

مقدار پاداش هر بلوک ۰.۸۲ اتریوم خواهد بود. یعنی از میزان ۳ اتر اکنون برای هر بلوک کاهش را شاهد خواهیم بود و برای ماینینگ باید لااقل ۱۰۰۰ اتریوم انبار کرده باشیم.

یک قرارداد هوشمند به نام کسپر نوشته می‌شود این قرارداد وظیفه رای‌گیری و اجرای اثبات سهام را بر عهده دارد. هر کسی که حداقل ۱۰۰۰ اتر در کسپر انبار کرده باشد می‌تواند به عنوان تأییدکننده (Validator) در شبکه نقش بازی کند. این تأییدکنندگان دو نقش دارند یکی به عنوان Prepare و یکی Commit. الان این مقدار ۱۰۰۰ اتر است ولی امکان دارد در آینده پس از راه‌اندازی شبکه میزان آن کمتر شود و همچنین در حال حاضر امکان ایجاد استخر سهام برای رای‌گیری وجود ندارد.

رأی هرکسی به نسبت مقدار اتر انبار شده‌اش وزن دارد. کسپر دو مرحله رأی‌گیری انجام می‌دهد و اگر کسی سعی کند که از قوانین تخطی کند اتر او را ضبط می‌کند. هنوز مقدار دقیق پاداش ماینرها و ولیدیتورها و این که چه چیزهایی جرم هستند در کسپر دقیق تعریف نشده‌اند.

مراحل کار به این صورت است که ابتدا ماینرهای معمولی بلوک‌ها را می‌سازند و حالا تأیید کنندگان از بین این بلاک‌ها باید انتخاب کنند. هر بلوکی که دو سوم آرا را کسب کند به عنوان بلوک Prepared شناخته می‌شود. سپس دوباره برای نهایی کردن این بلوک رأی‌گیری می‌شود و اگر بلوک دو سوم آرا را کسب کرد به عنوان بلوک بعدی وارد زنجیره بلوک‌ها می‌گردد. حالا این فرآیند دوباره برای بلوک‌های باقی مانده تکرار می‌گردد.

فرآیندی به نام Finaliti تعریف شده که در این فرآیند از ۶۰ بلوک به قبل را به هیچ‌وجه نمی‌توان تغییر داد.

این الگوریتم در مقابل دو حمله اصلی

Long Range Attack

Nothing-at-stake problem

مقاوم است.

حمله (Nothing-at-stake problem ) نوعی حمله است که در آن ولیدیتور تصمیم به حمله می‌گیرد و تغییراتی در شبکه می‌دهد اما این حمله موفق نمی‌گردد و پول‌های انبار شده شخص نیز امن باقی می‌مانند. در سیستم کسپر در صورت انجام هرگونه کاری برای حمله کل پول ذخیره شده شخص ضبط می‌گردد.

حمله دوربرد (Long Range Attack) به حمله‌ای گفته می‌شود که شخص برای مدت طولانی یک زنجیره موازی زنجیره اصلی تولید کند و هنگامی که از شبکه بیرون رفت زنجیره ثانویه را فعال کند. این حمله نیز با گذاشتن تفاوت زمانی بین گرفتن پول و تأیید شبکه حل شده است. نحوه حل این مشکل به این صورت است که تا زمانی که دو سوم افراد شبکه از اینکه زنجیره ثانویه‌ای وجود ندارد اطمینان حاصل کنند، این پول قابل برداشت نیست.

مقایسه با کسپر ولاد

کسپر ولاد فعلاً برای اجرا مورد توافق قرار نگرفته است و انجام آن به آینده دورتر موکول شده است.

اخبار مرتبط

خبرخوان: هاردفورک جدید اتریوم در ۱۶ ژانویه اتفاق می‌افتد. این هاردفورک منجر به ایجاد سکه جدید نمی‌گردد و یک آپدیت شبکه است. در هاردفورک Constantinople قرار است چند تغییر اتفاق بیافتد که باعث تسهیل گذر اتریوم از الگوریتم اثبات کار به الگوریتم اثبات سهام شود. یکی از مهمترین این تغییرات کاهش پاداش ماینینگ خواهد بود.

خبرخوان: تور دمیستر (Tuur Demeester) اقتصاد‌دان و کارشناس رمزارزها در سری توییت‌هایی پنجاه نکته علیه اتریوم نوشت. این کارشناس پنج شب قبل با ویتالیک بوترین مناظره توییتری داشت. او کل پروژه اتریوم را آزمایش علمی گران قیمت و بی‌فایده خواند و به پروژه‌های پیشرفت اتریوم مانند کسپر و شاردینگ و پلاسما تاخت و این پروژه‌ها را غیرواقعی نامید. اثبات سهام را الگوریتمی نامطمئن و تغییر الگوریتم اتریوم به سمت اثبات سهام را پروژه‌ای پوچ عنوان کرد.

خبرخوان: اتریوم در نظر دارد که الگوریتم ماینینگ را تغییر دهد تا دستگاه‌‌های اختصاصی ماینینگ اسیک (ASIC) قادر به کار روی این رمزارز نباشند. هنوز زمان دقیق این تغییر اعلام نشده ولی گفته شده این تغییر پس از آپدیت کنستانوپل اجرا می‌شود.

خبرخوان: در آستانه فورک کنستانتینوپل اتریوم، دو رمزارز می‌خواهند از اتریوم انشعاب کنند، Ethereum Nowa و Ethereum Classic Vision. برای خرید سکه جدید این دو رمز ارز باید اتریوم پرداخت کنید و کلید خصوصی خود را نیز در اختیارشان قرار دهید. فراموش نکنید که به هیچ عنوان کلید خصوصی خود را برای کسی نفرستید. به احتمال زیاد این فورک‌ها کلاه‌برداری هستند.

خبرخوان: به دلیل پیدا شدن یک نقص امنیتی در آپدیت کنستانتینوپل اتریوم این آپدیت به تعویق افتاد. هنوز زمان جدید اجرای این آپدیت اعلام نشده است.

خبرخوان: آپدیت کنستانتیونوپل (Constantinople) شبکه اتریوم، ۲۷ فوریه انجام می‌شود. این آپدیت قرار بود روز ۱۶ ژانویه انجام شود و به دلیل پیدا شدن یک نقص امنیتی به تعویق افتاد.